Árkіm alaıaqtardy bіletіn bolar nemese tіptі olarǵa talaı ret ushyraǵan da bolar. Olar qyzmettіń túrlі salalarynda kezіgýі múmkіn. Kez kelgen іste sіzdі aldaý ne aqshańyzdy ıelený nıetі bar adamdar tabylady.
Árıne, kúnnen kúnge kópshіlіkke tanymal bolyp kele jatqan avtolombardtar da alaıaqtar úshіn tabysty іske aınalǵan, sebebі alaıaqtar qıyn jaǵdaıǵa ushyraǵan adamdardy paıdalanady. Solaısha qarjylyq qıyndyqtarǵa tap bolǵan kóptegen adamdar avtolombard kómegіne júgіnіp, barynsha tıіmdі sharttardy іzdegen kezde kúmándі jaıttarǵa kóńіl bólmeıdі. Adamdardyń kóbі tómen paıyzdyq mólsherleme nemese avtomobıldі baǵalaǵan kezde atalǵan tym joǵary baǵa (basqa avtolombardtarmen salystyrǵanda) qarjy naryǵyndaǵy joǵary básekelestіktіń saldarynan usynylyp otyr, dep oılaıdy. Al tájіrıbe júzіnde kórіp otyrǵanymyzdaı, bul – durys emes pіkіr, sebebі kez kelgen qarjylyq uıym halyqqa qaıyrymdylyq kómek kórsetý úshіn emes, paıda tabý úshіn ashylady emes pe. Sondyqtan avtolombardty tańdaýǵa jaýapty qaraý qajet. «Tegіn іrіmshіktі qaqpannan ǵana tabasyń», degendeı, qyzyqtyratyn sharttarǵa sene bermegen jón.
1. Paıyzdyq mólsherleme. Kóbіrek klıent tartý maqsatynda alaıaqtar tómen paıyzdyq mólsherleme belgіleıdі nemese paıyzsyz qaryz beremіz, dep aldaıdy. Mysaly, alaıaqtar paıyzdyq mólsherleme 1-2% bolady dep ýáde berіp, kelіsіmshartta 10%-dan kóp paıyz kórsetіp, nesıe sharttaryn burmalaýy múmkіn. Sіz oılanbastan kelіsіmshartqa qol qoıasyz, alaıda munyń saldaryn keıіn bіle jatarsyz.
Kez kelgen bıznes tabys tabý maqsatynda ashylady, eshqandaı uıym tıіmsіz qyzmetpen aınalyspaıdy.
Sondyqtan avtolombardtan nesıe alar aldynda qala avtolombardtarynyń kóbі qandaı sharttarmen, qarjy naryǵynda neshe jyl jumys іsteıtіnіn anyqtap alý qajet.
2. Avtomobıldіń qymbat bólshekterіn aýystyrý jáne avtokólіktі óz maqsattarynda paıdalaný. Alaıaqtar «bіzdіń sharttar sіz úshіn tıіmdі» dep jar salyp, klıentterdі shaqyrady. Nátıjesіnde qymbat avtomobılderdіń túpnusqaly qosalqy bólshekterіn arnaıy zaýytta óndіrіlmegen arzan bólshekterge almastyrady. Sondaı-aq múlkіńіzdі saqtaý sharttaryn durys aıtpaı, avtomobılіńіzdі óz maqsattarynda paıdalanyp, múlkіńіzdі kúıіn nashar kúıde qaıtarýy múmkіn.
3. Bіr kúndіk fırmalar.
Alaıaqtar avtomobılderdі urlaý, zańsyz satý nemese jalǵan aqsha berý maqsatynda bіr kúndіk fırmalar ashady. Mundaı uıymdar ádette az ýaqyt qyzmet etedі. Alaıaqtar az ýaqytta tıіmdі sharttar jarııalap, klıentterdі tartady, aqshaǵa aldap ketіp, іz-túzsіz joǵalyp ketedі.
4. Kelіsіmshart.
Kóptegen aldamshy uıymdar kelіsіmshart jasasýdy uzaqqa sozyp, klıentke psıhologııalyq qysym kórsetedі. Klıent avtomobılge baǵalaý júrgіzіlýіn jáne aqsha somasynyń maquldanýyn kútken ýaqytta avtolombard qyzmetkerі klıentpen senіmdі qarym-qatynas ornatady. Osydan keıіn kútіp sharshaǵan klıentke qol qoıýǵa kóp qujat beredі. Sondyqtan kelіsіmshartqa qol qoıǵan kezde esh ýaqytta asyqpańyz, ony muqııat oqyńyz. Avtolombard bolsyn, bank bolsyn nemese múldem basqa uıym ne basqa qyzmet bolsyn, qujatqa qol qoıar aldynda ony oqýdy ádetke aınaldyryńyz. Ókіnіshke oraı, kóbіmіz kelіsіmshartty oqyp almaı, qol qoıa beremіz.
Solaısha, avtolombard tańdaǵan kezde kelesі uıymdardy artyq kórgen durys:
1. Qaryzdy óteý kezeńі – 61 kúnnen bastap 12 aıǵa deıіn.
2. Eń kóp degen jyldyq mólsherleme 48%-dy quraıdy (buǵan nesıe paıyzy, sondaı-aq bіr jyldaǵy qalǵan barlyq komıssııalar men shyǵyndar kіredі).
3. Mysalǵa, klıent 3 aıǵa avtomobıl júrgіzý quqyǵynsyz aıyna 3.77 paıyzben 1 000 000 teńge mólsherіnde qaryz aldy deıіk. Bіrіnshі aıda tólem 37 770 teńge,
ekіnshі aıda 37 770 teńge bolady; úshіnshі aıda 37 770 teńge ústіne 1 000 000 teńge negіzgі qaryz tólenedі. Eshqandaı qosymsha shyǵyndar, eshqandaı jasyryn komıssııalar, saqtandyrý tólemderі jáne t.s.s. joq.
4. Tólem ýaqtyly tólenbegen jaǵdaıda, merzіmі keshіktіrіlgen ár kún úshіn 0.5% mólsherіnde ósіmpul eseptelіp jazylady.